Jak ustawić przyłbicę spawalniczą? Krok po kroku

października 8, 2024
Spawalnictwo
0 polubienia
721 odsłony
0 komentarze

Przyłbica spawalnicza to najbardziej niezbędny element ochrony osobistej, który zabezpiecza oczy i twarz spawacza przed promieniowaniem UV, IR, iskrami oraz intensywnym światłem łuku spawalniczego. Nowoczesne przyłbice oferują wiele funkcji, które można dostosować do indywidualnych potrzeb spawacza, ale ich prawidłowe ustawienie wymaga zrozumienia, jak działają poszczególne parametry. W tym poradniku omówimy, jak wyregulować przyłbicę spawalniczą, aby zapewnić maksymalną ochronę i komfort podczas pracy.

Czym jest filtr samościemniający i jak działa?

Filtr samościemniający to serce nowoczesnych przyłbic do spawania. Jest to automatyczny system, który przełącza poziom zaciemnienia filtra w zależności od intensywności światła łuku spawalniczego. Kiedy zaczynasz spawać, czujniki w przyłbicy wykrywają nagłe zwiększenie intensywności światła i aktywują mechanizm zaciemnienia, co zapobiega dostaniu się szkodliwego promieniowania do oczu. Po zakończeniu spawania filtr automatycznie się rozjaśnia, pozwalając na wygodną i płynną pracę bez konieczności zdejmowania przyłbicy.

Filtry samościemniające działają na zasadzie ciekłokrystalicznych wyświetlaczy (LCD), które zmieniają swój stopień przezroczystości pod wpływem napięcia elektrycznego. W momencie wykrycia światła o dużej intensywności, cząsteczki w ciekłych kryształach ustawiają się w taki sposób, że blokują większość światła, co skutkuje zaciemnieniem pola widzenia.

Większość automatycznych przyłbic posiada możliwość regulacji w zakresie DIN 5-8 lub 9-13, co sprawia, że przyłbica jest uniwersalna może być używana do różnych technik spawalniczych. Przyłbice te posiadają również opcje manualnego dostosowania parametrów, takich jak czułość fotosensorów oraz czas opóźnienia rozjaśniania.

Jakie zaciemnienie przyłbicy do spawania?

Zaciemnienie to podstawowy parametr przyłbicy spawalniczej. Określa, jak ciemny staje się filtr podczas spawania i ile światła zostaje przepuszczone do oczu spawacza. Dobór odpowiedniego poziomu zaciemnienia ma znaczenie zarówno dla bezpieczeństwa, jak i komfortu pracy.

Zaciemnienie filtra wyrażane jest w skali DIN, która zazwyczaj obejmuje wartości od 4 do 14. Im wyższa liczba, tym bardziej ciemny jest filtr. Przykładowo, zaciemnienie DIN 4 jest stosowane w procesach takich jak cięcie plazmowe, natomiast zaciemnienie DIN 13-14 jest wymagane przy spawaniu łukiem o bardzo dużej intensywności, np. metodą MMA czyli spawanie elektrodą otuloną.

Tabela poniżej przedstawia zalecane wartości zaciemnienia w zależności od metody spawania i natężenia prądu:

Metoda spawania	Natężenie prądu (A)	Zaciemnienie (DIN)
MIG/MAG	130 - 200 A	10
MIG/MAG	200 - 300 A	11
MIG/MAG	powyżej 300 A	12
TIG	10 - 150 A	9
TIG	150 - 250 A	10
TIG	powyżej 250 A	11-12
MMA	40 - 140 A	10
MMA	140 - 200 A	11-12
MMA	powyżej 200 A	13-14

Pamiętaj, aby zawsze korzystać z instrukcji producenta, która pomogą dokładnie dobrać zaciemnienie w zależności od metody spawania i warunków pracy. Powyższa tabela zawiera ogólne informacje, natomiast ta znajdująca się w instrukcji lub na opakowaniu odnosi się bezpośrednio do konkretnej przyłbicy i konkretnego filtra.

Jak ustawić zaciemnienie do spawania?

Aby prawidłowo ustawić zaciemnienie w przyłbicy spawalniczej, należy postępować zgodnie z kilkoma prostymi krokami:

Zidentyfikuj metodę spawania: Ustal, czy spawasz metodą MIG/MAG, TIG, MMA czy inną, ponieważ różne techniki wymagają różnych poziomów zaciemnienia.
Określ natężenie prądu: Sprawdź amperaż, na którym będziesz pracować. Większe natężenie prądu generuje intensywniejszy łuk, co wymaga ciemniejszego filtra.
Ustaw zaciemnienie: Na podstawie metody spawania i amperażu, ustaw odpowiedni poziom zaciemnienia przy pomocy pokrętła na przyłbicy.
Przetestuj ustawienia: Zanim zaczniesz spawać, wykonaj próbę: skieruj przyłbicę na jasne źródło światła lub wykonaj próbne spawanie, aby upewnić się, że widoczność jest dobra, a ochrona oczu odpowiednia.
Dostosuj według potrzeb: Jeśli filtr jest zbyt jasny lub zbyt ciemny, dostosuj zaciemnienie, aby uzyskać idealną widoczność i ochronę.

Czułość fotosensorów (sensitivity) w przyłbicy samościemniającej

Fotosensory to czujniki światła wbudowane w automatyczną przyłbicę spawalniczą, które odpowiadają za aktywację filtra zaciemniającego. W zależności od modelu przyłbicy, możesz mieć najczęściej od dwóch do czterech fotosensorów. Im więcej czujników, tym lepsza będzie reakcja przyłbicy na zmiany intensywności światła. Jest to szczególnie ważne przy spawaniu w zmiennych warunkach oświetleniowych.

Czułość fotosensorów można regulować, co jest przydatne, gdy spawasz w różnych miejscach – np. w jasnym otoczeniu, na zewnątrz w pełnym słońcu, lub w ciemnych pomieszczeniach. W przypadku spawania niskoprądowego, jak przy technice TIG, warto ustawić wyższą czułość, aby przyłbica zareagowała nawet na słabszy łuk spawalniczy. Pamiętaj, że czułość nie wpływa na stopień zaciemnienia a jedynie na to jaki poziom światła przy danych warunkach przyłbica wykryje jako łuk spawalniczy. Zbyt wysoka czułość może spowodować, że zaciemni się pole widzenia spoglądając np. na zapaloną żarówkę. Zbyt niska, że łuk spawalniczy, który akurat nie emituje zbyt dużo światła zostanie przez filtr zignorowany.

Funkcja opóźnienia (delay) w przyłbicy spawalniczej

Opóźnienie, nazywane również „delay”, odnosi się do czasu, jaki upływa od momentu zakończenia spawania do rozjaśnienia filtra. Funkcja ta ma znaczenie szczególnie podczas pracy z wysokimi natężeniami prądu, gdyż metal może być nadal gorący nawet po zakończeniu spawania i emitować jasne światło. Dobrej jakości przyłbice oferują regulację opóźnienia w przedziale od 0,1 do 1 sekundy.

Kiedy wybrać krótsze opóźnienie? Przy krótkich pracach spawalniczych, takich jak mocowanie materiału punktowo, krótszy czas opóźnienia pozwala szybciej wrócić do normalnego widzenia po zakończeniu spawania. Z kolei dłuższe opóźnienie sprawdzi się w przypadku dłuższych sesji spawalniczych, gdzie istnieje ryzyko, że krótkie opóźnienie mogłoby narazić oczy na niebezpieczeństwo. Tak samo jak przy funkcji „sensitivity”, „delay” nie wpływa na stopień zaciemnienia filtra.

Przyłbica z funkcją szlifowania (grind)

Funkcja „grind”, czyli szlifowanie w przyłbicy spawalniczej pozwala na wykonywanie czynności związanych z obróbką materiału np. szlifowaniem lub cięciem metalu bez konieczności zdejmowania przyłbicy. W trybie grind filtr pozostaje w jasnym stanie (DIN 3-4), zapewniając dobrą widoczność i ochronę przed odpryskami oraz iskrami, jednocześnie blokując automatyczne zaciemnianie.

Kiedy używać funkcji „grind”?

Podczas szlifowania i cięcia: Funkcja zapewnia dobrą widoczność i ochronę podczas wygładzania spoin, usuwania materiału lub cięcia metalu.
Prace przygotowawcze: Przydatna do oczyszczania powierzchni przed spawaniem.

Jak włączyć funkcję „grind”? Większość przyłbic ma przełącznik na obudowie, który włącza tryb szlifowania, wyłączając automatyczne zaciemnianie.

Funkcja ta zwiększa wygodę, pozwalając na płynne przejście między spawaniem a szlifowaniem bez zmiany osłony ochronnej.

Jakie cechy powinna mieć dobra przyłbica spawalnicza?

Zakup przyłbicy spawalniczej to inwestycja w bezpieczeństwo i komfort pracy. Jeśli chcesz zapoznać się z tematem przyłbic od podstaw przeczytaj nasz artykuł „Jaką przyłbicę spawalniczą wybrać?”. Pomocą w wyborze będzie też „Ranking przyłbic spawalniczych. Jaka maska do spawania?”

A tutaj dla przypomnienia kilka kluczowych cech, które powinna posiadać dobra przyłbica do spawania:

Automatyczne zaciemnienie: Wysokiej jakości przyłbice posiadają automatyczne filtry, które natychmiast zaciemniają się w odpowiedzi na pojawienie się łuku spawalniczego.
Regulacja zaciemnienia: Płynna regulacja poziomu zaciemnienia pozwala na dostosowanie przyłbicy do różnych warunków i technik spawalniczych, takich jak TIG, MIG, MMA, czy szlifowanie.
Czas reakcji: Szybka reakcja filtra (mniej niż 1/30 000 sekundy) odpowiada za to, aby chronić oczy przed rozbłyskami łuku spawalniczego.
Fotosensory: Najlepiej cztery fotosensory, które zapewniają szybką i precyzyjną reakcję przyłbicy na zmiany natężenia światła. Jest to szczególnie ważne w sytuacjach, gdy spawamy w miejscach o zmiennych warunkach oświetleniowych.
Technologia True Color: Filtry z technologią True Color zapewniają rzeczywiste odwzorowanie kolorów, co poprawia widoczność i redukuje zmęczenie oczu podczas długotrwałego spawania.
Ergonomia: Dobra przyłbica powinna być lekka i wygodna. Ergonomiczne nagłowie, regulacja obwodu oraz odległości od twarzy są znaczące dla komfortu, szczególnie przy długotrwałej pracy.
Funkcja szlifowania: Niektóre przyłbice mają opcję przełączenia na tryb szlifowania, co pozwala na pracę bez potrzeby zdejmowania przyłbicy.