Spawanie to proces, który wymaga odpowiednich warunków oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Nie jest to praca, którą można wykonywać w dowolnych okolicznościach, zwłaszcza jeśli pogoda staje się przeciwnikiem. Deszcz, wilgoć i inne trudne warunki atmosferyczne mają nie tylko wpływ na bezpieczeństwo spawacza, ale także na jakość spoiny, co w rezultacie może prowadzić do katastrofalnych konsekwencji dla całej konstrukcji.
Jeśli szukasz prostej odpowiedzi, to brzmi ona – NIE!
Głównym problemem, który pojawia się przy spawaniu w deszczu, jest obecność wody – doskonałego przewodnika prądu elektrycznego. Spawanie opiera się na przepływie prądu pomiędzy elektrodą a spawanym materiałem. Dodanie wody do tego procesu to prosta droga do poważnych wypadków, w tym porażenia prądem. Ale ryzyko elektryczne to nie wszystko, gdy mówimy o spawaniu w deszczu.
Deszcz, wilgoć i inne formy opadów mają bezpośredni wpływ na jakość spoiny, co prowadzi do osłabienia strukturalnego całej konstrukcji. Oto kluczowe problemy związane z jakością spoin podczas pracy w deszczowych warunkach:
Wytrącanie się wodoru – kruchość wodorowa
Podczas spawania, deszczowa woda, wilgoć z otoczenia czy nawet wilgoć z mokrego metalu mogą doprowadzić do wytrącania się wodoru w obszarze jeziorka spawalniczego. Wodór, który dostaje się do spoiny, jest poważnym zanieczyszczeniem, prowadzącym do tzw. kruchości wodorowej. Kruchość wodorowa powoduje, że spoina staje się bardziej podatna na pęknięcia, nawet pod normalnym obciążeniem. Efektem tego są spoiny o niskiej wytrzymałości, które mogą z czasem pęknąć, narażając całą konstrukcję na awarie.
Wytrącanie wodoru to zjawisko, które wpływa na bezpieczeństwo konstrukcji spawanych w deszczowych warunkach. Nawet jeśli spoina wygląda dobrze po zakończeniu pracy, problemy mogą pojawić się później, w postaci mikropęknięć i osłabionej struktury, co z czasem może doprowadzić do poważnych awarii.
Wilgoć jako zanieczyszczenie w jeziorku spawalniczym
Jeziorko spawalnicze, czyli roztopiony metal, który formuje spoinę, jest kluczowe dla uzyskania trwałej i mocnej spoiny. Wilgoć obecna na powierzchni metalu lub w otoczeniu spawania dostaje się do jeziorka, powodując szereg niekorzystnych zjawisk.
Gdy wilgoć trafia do roztopionego metalu, powoduje powstawanie pęcherzyków gazu, co prowadzi do porowatości spoin. Te pęcherzyki tworzą małe otwory w spoinie, które osłabiają jej strukturę. Taka spoina nie tylko traci na wytrzymałości, ale staje się także bardziej podatna na korozję, co w warunkach atmosferycznych, takich jak deszcz, może znacznie skrócić żywotność konstrukcji.
Porowatość spoiny to kolejny argument za tym, by unikać spawania w deszczu. Wilgoć, której nie da się w pełni wyeliminować podczas opadów, prowadzi do powstawania wad, które mogą być niewidoczne gołym okiem, ale mają olbrzymie znaczenie dla bezpieczeństwa i trwałości konstrukcji.
Szybkie chłodzenie spoiny
Deszcz i wilgoć wpływają także na proces chłodzenia spoiny. Gdy metal, który dopiero co został roztopiony, zostaje nagle ochłodzony przez opady deszczu, proces jego krzepnięcia zostaje zakłócony. Zbyt szybkie chłodzenie powoduje, że spoina staje się bardziej krucha i podatna na pęknięcia.
W normalnych warunkach, spawacz ma kontrolę nad tym, jak szybko spoina stygnie, co pozwala uzyskać odpowiednią wytrzymałość i trwałość. W deszczu kontrola ta zostaje utracona, co sprawia, że spoina nie jest w stanie osiągnąć odpowiednich właściwości mechanicznych. To oznacza, że nawet jeśli proces spawania zostanie dokończony, spoina może być za słaba, by sprostać wymaganiom konstrukcyjnym.
Różne techniki spawania w różnym stopniu reagują na obecność wody i wilgoci, ale żadna z nich nie jest w pełni bezpieczna ani efektywna w deszczu i podwyższonej wilgotności.
Spawanie elektrodą otuloną (MMA)
To jedna z bardziej odpornych technik na trudne warunki atmosferyczne, ponieważ spalający się topnik elektrody tworzy ochronną otoczkę wokół jeziorka spawalniczego. Jednak w przypadku wilgoci, nawet spawanie MMA staje się problematyczne. Mokre elektrody mogą wprowadzać wodór do spoiny, co prowadzi do kruchości i pęknięć.
W deszczowych warunkach, nawet ta metoda może zawodzić, szczególnie jeśli oprócz mokrej elektrody także powierzchnia spawanego materiału jest mokra. Chociaż praca będzie technicznie możliwa to jakość spoiny i bezpieczeństwo są znacznie obniżone.
Spawanie gazowe (MIG/MAG i TIG)
Spawanie migomatem i spawarką TIG jest całkowicie zależne od gazów osłonowych, które chronią jeziorko spawalnicze przed wpływem powietrza i zanieczyszczeń. W warunkach deszczowych i wietrznych, gazy te są rozpraszane, co doprowadza do zanieczyszczenia spoiny.
MIG/MAG i TIG są metodami, które absolutnie nie nadają się do spawania w deszczu. Wilgoć, wiatr i brak stabilnej osłony gazowej powodują, że spoina nie trzyma odpowiednich parametrów. Dodatkowo, ryzyko porażenia prądem jest w przypadku tych technik wyjątkowo wysokie.
Ustaliliśmy, że spawanie w deszczu nie jest bezpieczne i absolutnie nie powinno się tego robić! Co w sytuacji, gdy praca na zewnątrz jest konieczna, a warunki pogodowe nie rozpieszczają?
Spawanie, także w trudnych warunkach pogodowych, takich jak deszcz czy wilgoć, jest regulowane przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) w Polsce. Kodeks pracy oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.
Pracodawca musi dokonać oceny ryzyka zawodowego i zapewnić odpowiednie środki ochrony, w tym odzież ochronną, izolowane rękawice i buty, aby zminimalizować ryzyko porażenia prądem. Kluczowym wymogiem jest również regularna kontrola sprzętu spawalniczego.
Przepisy BHP zabraniają prowadzenia prac w warunkach, które mogą zagrażać zdrowiu lub życiu pracowników, takich jak deszcz, burze czy silny wiatr. Praca w deszczu zwiększa ryzyko porażenia prądem, dlatego spawanie w takich warunkach powinno być wstrzymane.
Niezapewnienie bezpiecznych warunków pracy może prowadzić do odpowiedzialności karnej i skutkować karą pozbawienia wolności do 3 lat.
Zdrowy rozsądek oraz doświadczenie podpowiadają, że jest to przede wszystkim niebezpieczne i dodatkowo nieefektywne. Wilgoć, niezależnie skąd pochodzi, prowadzi do zanieczyszczenia spoin, wytrącania się wodoru oraz osłabienia struktury materiału. To wszystko w dłuższej perspektywie może prowadzić do awarii konstrukcji. Dorzucając groźbę porażenia prądem elektrycznym, odpowiedź na początkowe pytanie może być tylko jedna.
Komentarze (0)